1. Tổng quan về SaaS

1.1 Khái niệm SaaS

SaaS, hay Software as a Service. Saas là một dịch vụ được cung cấp thông qua công nghệ đám mây. Nó cho phép người dùng truy cập các ứng dụng từ xa thông qua internet. Không cần tải về và cài đặt. Đây là tầng cao nhất trong mô hình đám mây và phù hợp với đa số người dùng. Các ứng dụng SaaS bao gồm mọi thứ từ phần mềm văn phòng đến ERP và nhiều hơn nữa.

SaaS giúp người dùng tiết kiệm thời gian và công sức với việc không cần lo lắng về việc duy trì hay quản lý cơ sở hạ tầng. Thay vào đó chỉ cần trả phí theo mô hình đăng ký hoặc mức sử dụng. Ví dụ phổ biến về SaaS là email trên web. Nơi người dùng có thể gửi và nhận email. Không cần phải quản lý tính năng hoặc bảo trì máy chủ.

SaaS không bán sản phẩm phần mềm. Họ bán dịch vụ dựa trên phần mềm và người dùng truy cập ứng dụng từ xa thông qua internet. Sau khi trả một khoản phí đăng ký định kỳ. SaaS được coi là mô hình tiên tiến hơn so với phần mềm on-premise. Với trung tâm dữ liệu của nhà cung cấp dịch vụ. Nó đảm bảo tính khả dụng và bảo mật cho ứng dụng và dữ liệu của khách hàng.

1.2 Quá trình hình thành SaaS

SaaS được phát triển từ cuối những năm 1950 và đầu những năm 1960. Nó khiến cho việc sử dụng phần mềm trở nên tiện lợi và chi phí ít. Tốn kém hơn cho cá nhân. Tuy nhiên, hệ thống của SaaS vẫn gặp khó khăn khi sử dụng trên quy mô lớn. Do yêu cầu cao về bảo trì phần mềm và phần cứng.

Vào giữa những năm 1990, sự phát triển của Internet đã tạo điều kiện cho “đám mây trực tuyến”. Cho phép tổ chức truy cập phần mềm từ mọi nơi.

Năm 1999, Salesforce đã tung ra phần mềm quản lý quan hệ khách hàng CRM. Đánh dấu bước đầu tiên cho sự thịnh vượng của SaaS. Ngày nay, với sự lãnh đạo của các công ty như Adobe, Salesforce, Shopify và Intuit, thị trường SaaS. Dự kiến sẽ đạt 145 tỷ đô la vào năm 2022. Cùng với sự phát triển của các công ty SaaS tại thị trường Việt Nam.

1.3 Cách thức hoạt động của SaaS

SaaS hoạt động thông qua mô hình phân phối đám mây, trong đó nhà cung cấp phần mềm lưu trữ toàn bộ dữ liệu và ứng dụng trên máy chủ của họ, cho phép truy cập từ mọi thiết bị kết nối internet. Doanh nghiệp không cần lo lắng về việc thiết lập và bảo trì phần mềm, chỉ cần trả phí đăng ký để sử dụng.

Mô hình SaaS cho phép tích hợp với các phần mềm khác thông qua API, tuy nhiên, việc này có thể đòi hỏi chi phí cao hơn so với việc sử dụng dịch vụ theo hợp đồng thuê.

SLA là cam kết chất lượng dịch vụ đặt ra các điều khoản và điều kiện về việc sử dụng sản phẩm SaaS, bảo đảm tính bảo mật, hỗ trợ và cập nhật tự động, đồng thời xác nhận quyền sở hữu dữ liệu cho khách hàng.

2. Ưu – nhược điểm của SaaS

2.1 Ưu điểm của SaaS

SaaS (Software as a Service) mang lại nhiều ưu điểm hấp dẫn cho người dùng. Đầu tiên là khả năng truy cập linh hoạt, người dùng có thể sử dụng ứng dụng thông qua trình duyệt mà không cần phải cài đặt trên máy tính, giúp tiết kiệm thời gian và lo lắng về hệ điều hành. Ngoài ra, ứng dụng SaaS cũng có thể truy cập từ các thiết bị di động, phù hợp với người dùng di chuyển.

Một ưu điểm khác của SaaS là khả năng cập nhật tức thời. Nhờ chạy trên đám mây, nhà cung cấp có thể cập nhật phần mềm mà không ảnh hưởng đến người dùng. Điều này giúp bảo mật luôn được nâng cấp và đảm bảo tính ổn định của hệ thống.

Mô hình SaaS giảm thiểu chi phí về phần cứng, vì không cần đầu tư vào máy chủ và thiết bị chuyên dụng. Bạn cũng có thể dễ dàng mở rộng quy mô sử dụng theo nhu cầu, không phải lo lắng về việc thay đổi cơ sở hạ tầng.

Về lưu trữ, SaaS đảm bảo an toàn và tiện lợi. Dữ liệu được lưu trên đám mây, không cần phải lo lắng về việc mất mát thông tin khi máy tính gặp sự cố. Các bản sao lưu đều được cập nhật đồng bộ và đảm bảo dữ liệu luôn tồn tại.

Cuối cùng, SaaS cung cấp khả năng tích hợp rộng lớn với các ứng dụng khác thông qua giao diện lập trình ứng dụng (API). Điều này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình làm việc và tiết kiệm thời gian.

2.2 Nhược điểm của SaaS

Tính bảo mật hệ thống của mô hình SaaS có thể là một điểm yếu so với giải pháp on-premise. Dữ liệu được lưu trên “đám mây”, khiến người dùng lo sợ thông tin rò rỉ hoặc bị lấy cắp. Tuy nhiên, với sự phát triển của nền điện toán đám mây 4.0, các nhà cung cấp SaaS đang chú trọng vào mã hoá dữ liệu và có các cam kết bảo mật chặt chẽ hơn trong Cam kết mức độ dịch vụ (SLA), giảm bớt lo ngại của người dùng.

Yêu cầu bắt buộc về kết nối internet là một điểm trừ của SaaS. Người dùng cần phải kết nối internet để đăng nhập và sử dụng phần mềm, và việc không có kết nối có thể gây gián đoạn. Tuy nhiên, các nhà cung cấp đang phát triển tính năng hỗ trợ sử dụng ngoại tuyến cho các phần mềm này.

Chưa sẵn sàng với phiên bản mới cập nhật cũng là một thách thức của SaaS. Việc các tính năng mới được tự động cập nhật có thể gây bất tiện cho một số nhân viên trong doanh nghiệp, khi họ phải thích nghi với các thay đổi trong giao diện hoặc tính năng mới của phần mềm.

3. Thách thức của mô hình SaaS

Các vấn đề ngoài tầm kiểm soát có thể phát sinh khi đơn vị cung cấp phần mềm gặp sự cố về gián đoạn dịch vụ hoặc vi phạm bảo mật. Điều này có thể ảnh hưởng đến tầm kiểm soát của bạn đối với ứng dụng phần mềm SaaS. Để giảm thiểu những vấn đề này, bạn cần tìm hiểu chi tiết về SLA của nhà cung cấp SaaS và đảm bảo nó được thực thi.

Khách hàng mất quyền kiểm soát việc lập phiên bản khi đơn vị phát triển phần mềm cập nhật phiên bản mới của ứng dụng SaaS cho toàn bộ hệ thống và mã nguồn chung của khách hàng. Điều này có thể gây tốn kém thời gian và nguồn lực cho doanh nghiệp trong việc đào tạo nhân viên.

Khó khăn khi chuyển đổi nhà cung cấp dịch vụ đám mây có thể gây nhiều vấn đề, bao gồm di chuyển dữ liệu và sự phức tạp trong việc tích hợp với bên thứ ba. Việc này có thể làm phức tạp thêm quá trình chuyển dữ liệu giữa các bên khác nhau.

Bảo mật thông tin là một thách thức đáng kể đối với các ứng dụng SaaS hiện nay. Tính bảo mật phần mềm của phần mềm quản trị doanh nghiệp có thể ảnh hưởng đến độ tin cậy của nhà cung cấp trên thị trường.

4. Một số điểm chính và tiềm năng phát triển trong tương lai của mô hình SaaS

Mô hình SaaS đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Với nhiều doanh nghiệp công nghệ phát triển và tung ra thị trường các giải pháp SaaS hữu ích. Một số công ty điển hình như Base.vn đã thúc đẩy sự phát triển của SaaS tại đất nước này. Các sản phẩm SaaS của Base.vn. Như bộ giải pháp quản trị doanh nghiệp, được phát triển trên nền tảng Base Platform duy nhất. Nó tối ưu hóa cho từng tác vụ cụ thể trong doanh nghiệp. Nó có khả năng tích hợp với các giải pháp từ bên thứ ba. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và có một bộ công cụ mạnh mẽ giải quyết các vấn đề.

Sự đa dạng của các sản phẩm SaaS cũng là một điểm nổi bật trên thị trường, từ Microsoft 365, Hubspot, cho đến Trello, Netflix, Slack, Mailchimp, và nhiều hơn nữa. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt vẫn đối mặt với thách thức khi phải sử dụng các phiên bản nước ngoài chưa được Việt hóa, gây khó khăn trong quá trình sử dụng và phát triển doanh nghiệp.

Trong tương lai, dự kiến mô hình SaaS tại Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển, với nhiều đơn vị cung cấp phần mềm dạng dịch vụ SaaS. Tuy nhiên, có thể các đơn vị này sẽ tập trung vào việc cung cấp các bộ phận, tính năng riêng lẻ trong từng cấu trúc của SaaS mà không cung cấp một SaaS tổng thể. Điều này có thể mang lại nhiều lựa chọn cho doanh nghiệp, nhưng cũng đồng nghĩa với việc phải tìm hiểu kỹ về tính tương thích và tính linh hoạt giữa các sản phẩm.