Tài chính xanh là gì?

Tài chính xanh (Green Finance) là các hoạt động huy động và phân bổ nguồn vốn. Green Finance đến từ các tổ chức tài chính, doanh nghiệp và cá nhân. Họ đầu tư cho các dự án, hoạt động có tác động tích cực đến môi trường và xã hội. Qua đó hướng đến phát triển bền vững.

Nói một cách đơn giản, tài chính xanh là “tiền cho tương lai xanh”. Thay vì rót vốn vào những dự án gây ô nhiễm, khai thác tài nguyên cạn kiệt. Tài chính xanh sẽ ưu tiên hỗ trợ các hoạt động thân thiện với môi trường. Ví dụ như năng lượng tái tạo, sản xuất xanh, bảo vệ rừng, ứng phó biến đổi khí hậu,…

Tầm quan trọng của tài chính xanh với phát triển bền vững

Hỗ trợ các dự án xanh

Tài chính xanh đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. Thông qua việc cung cấp nguồn vốn cho các dự án thân thiện với môi trường. Các dự án này bao gồm những dự án:

• Sử dụng năng lượng tái tạo
• Giảm thiểu phát thải khí nhà kính
• Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên
• Ứng phó với biến đổi khí hậu.

Nhờ nguồn vốn từ tài chính xanh, các dự án này có thể được triển khai hiệu quả. Nó góp phần tạo dựng một môi trường sống xanh – sạch – đẹp. Nó giúp phát triển cho thế hệ hiện tại và tương lai.

Khuyến khích doanh nghiệp áp dụng mô hình kinh doanh bền vững

Bằng cách cung cấp các công cụ tài chính ưu đãi cho những doanh nghiệp hoạt động hiệu quả về mặt môi trường và xã hội. Tài chính xanh khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng mô hình kinh doanh bền vững. Các doanh nghiệp có thể sử dụng nguồn vốn này để:

• Đầu tư vào công nghệ xanh
• Nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên
• Giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường
• Cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động.

Việc áp dụng mô hình kinh doanh bền vững sẽ giúp doanh nghiệp:

• Nâng cao năng lực cạnh tranh
• Góp phần bảo vệ môi trường
• Phát triển cộng đồng.

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Tài chính xanh hỗ trợ nghiên cứu phát triển công nghệ xanh và giải pháp thân thiện với môi trường. Các giải pháp sáng tạo này góp phần:

• Nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên
• Giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường
• Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế xanh.

Việc hỗ trợ đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực môi trường là chìa khóa. Nó giúp giải quyết các thách thức về biến đổi khí hậu. Đồng thời bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Tăng cường hợp tác quốc tế

Các quốc gia có thể hợp tác chia sẻ nguồn lực, kinh nghiệm và công nghệ trong lĩnh vực tài chính xanh. Họ cùng nhau giải quyết các thách thức về môi trường. Hợp tác quốc tế góp phần thúc đẩy thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc đến năm 2030. Điều này tạo dựng một tương lai bền vững cho Trái Đất.

Các thành phần đối với phát triển tài chính xanh

Trái phiếu xanh

Trái phiếu xanh là chứng khoán nợ do chính phủ, tập đoàn hoặc tổ chức tài chính phát hành để tài trợ cho các dự án thân thiện với môi trường. Số tiền thu được từ các trái phiếu này được dành cho các dự án xanh cụ thể, chẳng hạn như cơ sở hạ tầng năng lượng tái tạo, nâng cấp hiệu quả sử dụng năng lượng hoặc các sáng kiến ​​giao thông bền vững.

Khoản vay xanh

Khoản vay xanh tương tự như trái phiếu xanh nhưng mang hình thức cho vay hơn là trái phiếu. Các khoản vay này được cung cấp bởi các ngân hàng hoặc tổ chức tài chính để tài trợ cho các dự án thân thiện với môi trường hoặc đầu tư vào các lĩnh vực như năng lượng sạch, nông nghiệp bền vững hoặc xây dựng công trình xanh.

Trái phiếu và khoản vay liên kết bền vững

Các công cụ tài chính này gắn liền với các mục tiêu hoạt động bền vững cụ thể hoặc các chỉ số hoạt động chính (KPI). Nếu tổ chức phát hành đáp ứng các mục tiêu bền vững được xác định trước, lãi suất hoặc điều khoản trả nợ có thể được điều chỉnh theo hướng có lợi cho người đi vay.

Quỹ đầu tư xanh

Đây là các quỹ đầu tư hoặc quỹ giao dịch trao đổi (ETF) tập trung vào cổ phiếu của các công ty tham gia vào các ngành hoặc ngành kinh doanh bền vững với môi trường. Các nhà đầu tư có thể tham gia tài chính xanh bằng cách mua cổ phần của các quỹ này.

Thế chấp xanh

Các khoản cho vay mua nhà cung cấp các điều khoản và điều kiện thuận lợi cho những người vay mua nhà tiết kiệm năng lượng hoặc thực hiện cải tạo thân thiện với môi trường. Những khoản thế chấp này thường cung cấp lãi suất thấp hơn hoặc giảm phí.

Chứng chỉ và bảo đảm Xanh

Những công cụ tài chính này chứng nhận hoặc đảm bảo các thuộc tính môi trường của sản phẩm hoặc dự án. Ví dụ: Renewable Energy Certificates (RECs) thể hiện lợi ích môi trường của việc sản xuất năng lượng tái tạo.

Quỹ đầu tư tác động

Quỹ đầu tư tác động phân bổ vốn cho các dự án và doanh nghiệp nhằm tạo ra cả lợi nhuận tài chính và tác động tích cực đến xã hội hoặc môi trường. Những quỹ này có thể bao gồm nhiều lĩnh vực, từ năng lượng sạch đến nhà ở giá rẻ và nông nghiệp bền vững.

Tài chính vi mô xanh

Các tổ chức tài chính vi mô cung cấp các khoản vay nhỏ cho các cá nhân hoặc doanh nghiệp nhỏ tham gia vào các hoạt động bền vững về môi trường, chẳng hạn như canh tác hữu cơ hoặc phân phối năng lượng sạch.

Đền bù và tín chỉ carbon

Mặc dù không phải là các công cụ tài chính truyền thống, đền bù và tín chỉ carbon là cơ chế để đầu tư vào các dự án giảm phát thải hoặc mua tín dụng để bù đắp lượng khí thải carbon. Chúng thường được các công ty và cá nhân sử dụng để bù đắp lượng khí thải carbon của họ.

Sản phẩm bảo hiểm xanh

Một số công ty bảo hiểm đưa ra các chính sách khuyến khích hành vi có trách nhiệm với môi trường, chẳng hạn như giảm phí bảo hiểm cho chủ sở hữu xe hybrid hoặc xe điện hoặc giảm giá cho các biện pháp canh tác bền vững.

Lợi ích của tài chính xanh

Đối với doanh nghiệp

Tạo ra lợi thế cạnh tranh

Để đối phó với những thách thức ngày càng tăng từ biến đổi khí hậu và các vấn đề kinh tế và môi trường khác, việc phát triển xanh ít carbon có thể chuyển từ chiến lược tự nguyện sang chiến lược bắt buộc. Mở rộng tài chính xanh sẽ mang lại cho tổ chức lợi thế cạnh tranh khi các quy định về môi trường được thắt chặt.

Tăng thêm giá trị kinh doanh

Các doanh nghiệp có thể nâng cao giá trị danh mục đầu tư của mình bằng cách tăng cường (và quảng bá) sự tham gia của họ vào tài chính xanh. Nó mang lại cho công ty một lợi thế xanh, thu hút nhiều nhà đầu tư và khách hàng quan tâm đến môi trường hơn.

Tăng cường triển vọng kinh tế

Các chính phủ thúc đẩy tài chính xanh sẽ hỗ trợ bảo vệ xã hội của họ khỏi tình trạng khan hiếm tài nguyên. Họ làm điều này bằng cách xây dựng và khuyến khích các thị trường địa phương cho năng lượng tái tạo, cũng như thâm nhập các thị trường mới có tiềm năng việc làm cao.

Đối với môi trường

Khuyến khích hoạt động thân thiện với môi trường

Tài chính xanh cung cấp nguồn vốn cho các dự án năng lượng tái tạo, sử dụng hiệu quả tài nguyên và bảo vệ môi trường. Giúp giảm thiểu ô nhiễm, khí thải nhà kính và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.

Thúc đẩy phát triển bền vững

Tài chính xanh hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình kinh doanh bền vững, đồng thời khuyến khích các cá nhân và hộ gia đình áp dụng lối sống xanh.

Ứng phó với biến đổi khí hậu

Tài chính xanh đóng vai trò quan trọng trong việc huy động nguồn lực. Nó tài trợ cho các hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu. Chẳng hạn như xây dựng đê điều, trồng rừng và phát triển hệ thống cảnh báo sớm.

Đối với kinh tế

Tạo ra việc làm

Các dự án xanh thường đòi hỏi nhiều lao động, do đó góp phần tạo ra việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Thu hút đầu tư

Thị trường tài chính xanh đang phát triển nhanh chóng. Nó thu hút các nhà đầu tư quan tâm đến các vấn đề môi trường và xã hội. Chẳng hạn như:

• Các quỹ hưu trí và quỹ đầu tư có thể đầu tư vào trái phiếu xanh
• Các công ty hoạt động trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Giảm thiểu rủi ro

Tài chính xanh giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và ổn định nền kinh tế.

Đối với xã hội

Nâng cao chất lượng cuộc sống

Môi trường xanh, sạch đẹp và khí hậu ổn định mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của con người.

Giảm thiểu bất bình đẳng

Giúp thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và đảm bảo rằng mọi người đều có cơ hội tiếp cận với các dịch vụ tài chính và cơ sở hạ tầng xanh.

Thúc đẩy phát triển cộng đồng

Các dự án xanh thường được triển khai tại các cộng đồng địa phương, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.

Những thách thức trong việc huy động tài chính xanh

Huy động tài chính xanh, trong đó đề cập đến việc tài trợ cho các dự án và sáng kiến ​​bền vững với môi trường và có trách nhiệm với xã hội, đi kèm với một số thách thức, bao gồm:

Thiếu nhận thức

Nhiều nhà đầu tư và tổ chức tài chính có thể không hiểu đầy đủ về khái niệm tài chính xanh hoặc lợi ích tiềm năng của đầu tư bền vững. Nâng cao nhận thức và cung cấp giáo dục về tác động môi trường và xã hội của các lựa chọn đầu tư là rất quan trọng.

Dữ liệu và báo cáo

Việc đánh giá tác động môi trường và xã hội của các dự án và khoản đầu tư có thể phức tạp. Tính sẵn có và chất lượng của dữ liệu về các thước đo bền vững có thể khác nhau. Nó khiến các nhà đầu tư gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định sáng suốt. Các khuôn khổ báo cáo được tiêu chuẩn hóa. Chẳng hạn như:

• Sáng kiến ​​Báo cáo Toàn cầu (Global Reporting Initiative – GRI)
• Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Bền vững (Sustainability Accounting Standards Board – SASB)

Các báo cáo này đang giúp giải quyết vấn đề này.

Đánh giá rủi ro

Các dự án xanh có thể tiềm ẩn những rủi ro đặc biệt, chẳng hạn như thay đổi quy định, lỗi thời về công nghệ và rủi ro về danh tiếng. Việc đánh giá và định giá những rủi ro này có thể là một thách thức, đặc biệt đối với các khoản đầu tư xanh mới hoặc mang tính đổi mới.

Tính thanh khoản và quy mô thị trường

Thị trường tài chính xanh thường nhỏ hơn và kém thanh khoản hơn so với thị trường truyền thống. Điều này có thể dẫn đến chi phí giao dịch cao hơn và kém linh hoạt hơn cho các nhà đầu tư. Những nỗ lực để phát triển và mở rộng thị trường tài chính xanh đang được tiến hành.

Sự không chắc chắn về chính sách và quy định

Môi trường pháp lý cho tài chính xanh có thể không chắc chắn và có thể thay đổi. Các nhà đầu tư có thể lo ngại về những thay đổi trong chính sách hoặc quy định của chính phủ có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của các khoản đầu tư xanh.

Greenwashing

Một số công ty hoặc dự án có thể tuyên bố sai sự thật rằng họ thân thiện với môi trường hoặc có trách nhiệm với xã hội để thu hút tài chính xanh. Khiến các nhà đầu tư khó phân biệt giữa đầu tư xanh thực sự và Greenwashing (Quảng cáo xanh).

Tiếp cận vốn

Khả năng tiếp cận tài chính xanh có thể bị hạn chế đối với các doanh nghiệp hoặc dự án nhỏ hơn, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi. Việc thu hẹp khoảng cách tài chính này là điều cần thiết để đạt được các mục tiêu bền vững rộng hơn.

Chi phí vốn

Tài chính xanh có thể đi kèm với chi phí trả trước hoặc lãi suất cao hơn so với các phương án tài trợ truyền thống. Giảm chi phí vốn cho các dự án xanh có thể khuyến khích đầu tư bền vững hơn.

Cam kết dài hạn

Nhiều dự án xanh, chẳng hạn như cơ sở hạ tầng năng lượng tái tạo, có thời gian hoàn vốn dài. Các nhà đầu tư có thể do dự khi cam kết đầu tư dài hạn như vậy, đặc biệt nếu họ tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn.

Đo lường và xác minh

Việc xác minh tác động thực tế đến môi trường và xã hội của các dự án xanh có thể là một thách thức. Phát triển các phương pháp đáng tin cậy để đo lường và xác minh tác động là điều cần thiết để xây dựng niềm tin giữa các nhà đầu tư.

Biến động của thị trường

Thị trường tài chính xanh có thể nhạy cảm với các yếu tố bên ngoài, chẳng hạn như thay đổi về giá năng lượng, các sự kiện khí hậu hoặc căng thẳng địa chính trị. Những yếu tố này có thể gây ra sự biến động trong danh mục đầu tư xanh.

Đa dạng hóa

Đạt được danh mục đầu tư xanh đa dạng hóa tốt có thể là một thách thức do số lượng tài sản xanh hiện có còn hạn chế. Việc này có thể khiến các nhà đầu tư gặp rủi ro tập trung.