1. Mô hình kinh doanh là gì? (Business model)

Mô hình kinh doanh là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh.

Nó đề cập đến cách mà một công ty hoạt động và tạo ra lợi nhuận.

Mô hình kinh doanh định hình cách tổ chức, quản lý và tận dụng tài nguyên. Từ đó doanh nghiệp đạt được mục tiêu kinh doanh.

Một mô hình kinh doanh thành công rất hữu ích. Nó có thể tạo ra giá trị lớn cho khách hàng, nhân viên và cổ đông.

Mô hình kinh doanh cũng phải:

• Linh hoạt và có thể thích nghi với sự thay đổi của thị trường
• Tạo ra sự khác biệt, cạnh tranh trong thị trường và môi trường kinh doanh.

Thiết kế một mô hình kinh doanh hiệu quả thường có các yếu tố sau:

1.1 Giá trị độc đáo

Mô hình kinh doanh nên tạo ra giá trị độc đáo. Khách hàng không thể tìm thấy giá trị này ở những nơi khác.

Những giá trị này đáp ứng những nhu cầu của khách hàng. Nó giải quyết được những khó khăn của họ.

Điều này có thể là sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo. Chúng làm trải nghiệm khách hàng tốt hơn. Hoặc đơn giản là giá cả cạnh tranh.

1.2 Khách hàng mục tiêu

Một mô hình kinh doanh thành công phải xác định rõ đối tượng khách hàng mục tiêu.

Điều này giúp tập trung vào nhóm khách hàng cụ thể và phục vụ họ một cách tốt nhất.

1.3 Các nguồn thu

Mô hình kinh doanh nên xác định rõ các nguồn thu, doanh số từ đâu, là lượng tiền mặt mà công ty thu được từ mỗi phân khúc khách hàng.

Những giá trị độc đáo ở phần 1.1 giúp khách hàng giải quyết vấn đề và mang lại dòng doanh thu cho doanh nghiệp.

1.4 Các hoạt động chính

Mô hình kinh doanh nên xác định rõ các hoạt động chính để tạo ra giá trị cho khách hàng.

Là hoạt động chính mô tả những việc trọng yếu nhất mà một công ty phải làm. Nó cần thiết để vận hành mô hình kinh doanh của mình.

1.5 Các đối tác và nguồn lực

Mô hình kinh doanh phải xác định các đối tác và nguồn lực cần thiết. Từ đó thực hiện các hoạt động chính.

Điều này có thể là:

• Nhà cung cấp
• Đối tác liên kết
• Outsource
• Nguồn lực về tài chính, nhân lực và công nghệ.

1.6 Các kênh phân phối

Mô hình kinh doanh cần xác định rõ:

• Cách tiếp cận
• Cách liên hệ
• Cách bán hàng
• Cách phân phối sản phẩm hoặc dịch vụ tới khách hàng.

Các kênh liên lạc, phân phối và là hình ảnh đại diện cho công ty trước khách hàng.

Các kênh này là những hình ảnh đại diện cho công ty. Vì vậy chúng đóng vai trò quan trọng. Đặc biệt trong việc tạo ra trải nghiệm của khách hàng.

Chẳng hạn như trang bán hàng trực tuyến, cửa hàng trực tiếp, hoặc đại lý,…

1.7 Các mối quan hệ khách hàng

Mô hình kinh doanh nên xác định cách tạo và duy trì mối quan hệ với khách hàng. Điều này thu hút, duy trì khách hàng và đẩy mạnh doanh thu.

Điều này có thể là:

• Các dịch vụ chăm sóc khách hàng
• Hỗ trợ kỹ thuật
• Các chương trình khuyến mãi, hậu mãi,…

2. Ví dụ về mô hình kinh doanh

Airbnb – Sự đột phá trong lĩnh vực chia sẻ du lịch, lưu trú

Airbnb là một trong những ví dụ điển hình về mô hình kinh doanh chia sẻ du lịch. 

Được thành lập vào 2008 bởi Brian Chesky, Joe Gebbia và Nathan Blecharczyk. Airbnb đã tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành dịch vụ lưu trú.

Mô hình kinh doanh của Airbnb tập trung vào việc kết nối. Họ liên kết người có nhu cầu thuê với những người sở hữu phòng trống.

Airbnb cung cấp một nền tảng trực tuyến. Nó cho các chủ sở hữu đăng tin cho thuê chỗ ở của mình. Nó cho khách hàng thuê trực tiếp từ các chủ sở hữu này. Điều này tạo ra một sự kết nối trực tiếp giữa người thuê và người cho thuê. Nó loại bỏ các trung gian truyền thống. Từ đó tạo ra một trải nghiệm du lịch độc đáo.

Lợi ích của Airbnb

Một trong những lợi ích chính của mô hình kinh doanh Airbnb là sự đa dạng. Airbnb mang đến lựa chọn phong phú cho khách hàng.

Thay vì chỉ có các khách sạn truyền thống, Airbnb mở ra một thế giới của các lựa chọn chỗ ở đa dạng. Nó bao gồm căn hộ, biệt thự, nhà riêng và phòng trống.

Điều này cho phép khách hàng tìm kiếm và chọn lựa chỗ ở phù hợp.

Mô hình kinh doanh của Airbnb cũng mang lại lợi ích kinh tế cho cả người chủ sở hữu và người thuê. 

Với việc cho phép người chủ sở hữu kiếm thêm thu nhập từ việc cho thuê chỗ ở của mình,

Airbnb đã tạo ra một cơ hội kinh doanh mới cho những người không sử dụng toàn bộ không gian sống của mình.

Đồng thời, người thuê cũng có cơ hội tiết kiệm chi phí lưu trú so với việc thuê khách sạn truyền thống.

Thành công của Airbnb

Airbnb đã thành công trong việc xây dựng một cộng đồng lớn và đa dạng, với hàng triệu người sử dụng trên khắp thế giới.

Mô hình kinh doanh của họ đã thu hút sự quan tâm và lòng tin từ phía khách hàng, được thể hiện qua việc Airbnb đã phục vụ hơn 500 triệu khách hàng kể từ khi thành lập.

Một trong những yếu tố quan trọng của mô hình kinh doanh Airbnb là hệ thống đánh giá và nhận xét từ cả khách hàng và chủ sở hữu.

Điều này tạo ra một môi trường tin cậy và đáng tin cậy, giúp khách hàng lựa chọn chỗ ở dựa trên những đánh giá thực tế từ người đã từng lưu trú.

Đồng thời, chủ sở hữu cũng có động lực để cung cấp dịch vụ chất lượng và tạo ra trải nghiệm tốt cho khách hàng, nhờ vào hệ thống đánh giá này.

Thay đổi góc nhìn của mọi người

Lựa chọn mô hình kinh doanh kết nối người có nhu cầu thuê ngắn hạn với những người có bất động sản cho thuê trên khắp thế giới thông qua app di động, Airbnb đã tạo ra sự đột phá và tầm ảnh hưởng khổng lồ trong ngành.

Airbnb đã thay đổi cách chúng ta tìm kiếm và trải nghiệm chỗ ở khi đi du lịch, công tác.

Mô hình kinh doanh của họ đã tạo ra không chỉ một cơ hội kinh doanh mới mà còn mang lại lợi ích kinh tế cho cả người chủ sở hữu và người thuê, tất nhiên sẽ không mấy “thân thiện” với thuế và một số chính quyền địa phương.

3. Xây dựng mô hình kinh doanh

Tạo lập mô hình kinh doanh là quá trình quan trọng và phức tạp trong việc khởi nghiệp hoặc phát triển một công ty.

Mô hình kinh doanh đóng vai trò quyết định đến sự thành công hay thất bại của một doanh nghiệp.

Trong phần này, chúng ta sẽ khám phá quá trình xây dựng mô hình kinh doanh và những yếu tố quan trọng cần xem xét.

3.1 Định nghĩa được mô hình kinh doanh

Các loại mô hình kinh doanh là một bản thiết kế chi tiết về cách hoạt động, tổ chức và quản lý một công ty để tạo ra giá trị cho khách hàng và đạt được lợi nhuận.

Nó bao gồm các yếu tố như cách tạo ra giá trị cho khách hàng, cách thu hút và duy trì khách hàng, cách phân phối sản phẩm hoặc dịch vụ, và cách tạo ra nguồn thu.

3.2 Nghiên cứu thị trường

Trước khi xây dựng mô hình kinh doanh, bạn cần nghiên cứu thị trường một cách kỹ lưỡng để hiểu rõ về nhu cầu và mong muốn của khách hàng.

Bạn cần tìm hiểu về đối thủ cạnh tranh, các xu hướng thị trường và những cơ hội tiềm năng.

Ví dụ, khi Steve Jobs xây dựng mô hình kinh doanh cho Apple, ông đã nhận ra rằng người tiêu dùng đang tìm kiếm một sản phẩm đơn giản, dễ sử dụng và thẩm mỹ cao. Điều này đã dẫn đến việc phát triển các sản phẩm như iPhone và Macbook, đáp ứng đúng nhu cầu của thị trường.

3.3 Xác định khách hàng mục tiêu

Một yếu tố quan trọng trong xây dựng mô hình kinh doanh là xác định phân khúc khách hàng mục tiêu.

Bạn cần tìm hiểu về đặc điểm, nhu cầu và mong muốn của khách hàng để tạo ra giá trị phù hợp.

Ví dụ, công ty Zappos đã xây dựng mô hình kinh doanh dựa trên việc cung cấp trải nghiệm mua sắm trực tuyến tốt nhất cho khách hàng. Họ tập trung vào việc cung cấp dịch vụ khách hàng tuyệt vời và chính sách đổi trả linh hoạt, thu hút được một đối tượng khách hàng muốn mua sắm trực tuyến một cách dễ dàng và an tâm.

3.4 Tạo ra giá trị độc đáo

Một yếu tố quan trọng trong thiết kế mô hình kinh doanh là xác định giá trị độc đáo mà công ty sẽ tạo ra cho khách hàng.

Bạn cần xác định cách tạo ra giá trị độc đáo và khác biệt so với đối thủ cạnh tranh.

Điều này đòi hỏi bạn phải hiểu rõ về nhu cầu và mong muốn của khách hàng và tìm cách đáp ứng chúng một cách tốt nhất.

Ví dụ, công ty Starbucks đã xây dựng mô hình kinh doanh dựa trên việc tạo ra không gian và trải nghiệm đậm chất cộng đồng cho khách hàng. Họ không chỉ cung cấp cà phê ngon mà còn tạo ra một không gian thoải mái để người ta gặp gỡ bạn bè và làm việc.

3.5 Xác định dòng doanh thu

Một mô hình kinh doanh thành công bắt buộc phải xác định rõ các nguồn thu để tạo ra lợi nhuận.

Bạn cần tính toán, đo lường các hình thức thu nhập như doanh số bán hàng, thuê bao hàng tháng, quảng cáo hoặc các dịch vụ phụ thuộc.

Ví dụ, công ty Uber đã xây dựng mô hình kinh doanh dựa trên việc thu phí từ việc kết nối khách hàng với người lái xe thông qua ứng dụng di động của họ.

Họ nhận một phần trăm từ mỗi chuyến đi và cung cấp một nền tảng thuận tiện cho cả khách hàng và người lái xe.

3.6 Kiểm tra và điều chỉnh

Sau khi xây dựng mô hình kinh doanh, bạn cần kiểm tra và điều chỉnh để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của nó.

Bạn có thể tiến hành thử nghiệm trên thị trường nhỏ hoặc thu thập phản hồi từ khách hàng để cải thiện mô hình kinh doanh.

Ví dụ, công ty Airbnb đã kiểm tra mô hình kinh doanh của mình bằng cách cho phép một số người cho thuê căn hộ của họ thông qua trang web.

Sau khi nhận được phản hồi tích cực từ người dùng, họ đã mở rộng mô hình kinh doanh và trở thành một trong những công ty đình đám nhất trong ngành du lịch.

Tổng kết

Giờ bạn đã hiểu mô hình kinh doanh là gì.

Việc xây dựng một mô hình kinh doanh hiệu quả đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng, khả năng tìm kiếm cơ hội và linh hoạt để thích nghi với sự thay đổi của thị trường.

Hãy nhớ rằng một mô hình kinh doanh hiệu quả là cơ sở quyết định sự phát triển và thành công của một công ty.

Nguồn sưu tầm: PDCA