Doanh thu là mục đích chính của doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Doanh thu của một doanh nghiệp bao gồm:

• Doanh thu thuần
• Doanh thu từ hoạt động tài chính
• Doanh thu khác.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thêm thông tin về chỉ số tài chính này trong doanh nghiệp.

1. Doanh thu là gì?

Doanh thu của doanh nghiệp được hiểu là toàn bộ số tiền doanh nghiệp thu được. Số tiền này được tính qua:

• Quá trình tiêu thụ và cung cấp sản phẩm dịch vụ
• Các hoạt động tài chính
• Các hoạt động khác tạo ra doanh thu của doanh nghiệp.

Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam: Doanh thu là tổng các giá trị lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được:

• Trong kỳ kế toán
• Phát sinh từ hoạt động sản xuất
• Kinh doanh thông thường của doanh nghiệp góp phần làm phát triển vốn chủ sở hữu.

Công thức tính Doanh thu như sau:

Doanh thu = (Tổng giá trị sản phẩm bán ra * Đơn giá sản phẩm) + Các khoản phụ thu khác.

2. Chuẩn mực kế toán số 14 khi xác định doanh thu

Doanh thu được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu được.

Doanh thu phát sinh từ giao dịch được xác định bởi thỏa thuận giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản. Được xác định bằng giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu được trừ các khoản chiết khấu và giá trị hàng bán trả lại.

Về các khoản tiền hoặc tương đương tiền nếu không được ghi nhận ngay thì sẽ được xác định bằng cách quy đổi sang giá trị danh nghĩa của các khoản sẽ thu trong tương lai về giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận, áp dụng theo tỷ lệ lãi suất hiện hành. Cách ghi nhận này không loại trừ trường hợp tại thời điểm ghi nhận doanh thu có thể nhỏ hơn giá trị doanh nghiệp sẽ thu được trong tương lai.

Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ tương tự thì việc trao đổi đó không được coi là giao dịch tạo ra doanh thu. Trong trường hợp hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ khác không tương đương thì việc trao đổi đó được coi là một giao dịch tạo ra doanh thu.

3. Điều kiện ghi nhận doanh thu bán hàng

Doanh thu bán hàng được ghi nhận đồng thời thỏa mãn các điều kiện sau:

• Doanh nghiệp đã chuyển ra được phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua. Nếu doanh nghiệp chỉ còn phải chịu một phần nhỏ rủi ro gắn liền với quyền sở hữu hàng hóa khi việc bán hàng sẽ được xác định và ghi nhận doanh thu.
• Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa với vai trò là người sở hữu hàng hóa hoặc kiểm soát hàng hóa.
• Doanh thu trong trường hợp này được xác định tương đối chắc chắn, đảm bảo thu hồi được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng trong tương lai. Trường hợp lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng còn phụ thuộc vào yếu tố không chắc chắn thì chỉ được ghi nhận doanh thu khi yếu tố không chắc chắn này đã được xử lý.
• Doanh nghiệp xác định được các chi phí có liên quan đến giao dịch bán hàng. Doanh thu và chi phí có liên quan đến giao dịch phát sinh phải được ghi nhận một cách đồng thời theo nguyên tắc phù hợp. Các khoản chi phí này bao gồm cả chi phí phát sinh sau ngày giao hàng. Với những khoản tiền nhận trước của khách hàng sẽ được ghi nhận là một khoản nợ phải trả chứ không được ghi nhận là doanh thu.

Lời kết

Gia tăng doanh thu luôn là mục đích kinh doanh của một doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh. Hoạt động kinh doanh tốt thì doanh thu mới đạt kết quả cao.