Don Meyer – một huấn luyện viên bóng rổ từng nói rằng: “Tốt là kẻ thù của vĩ đại.” Là một lãnh đạo, tốt thôi là chưa đủ. Bạn cần nhiều hơn để đưa doanh nghiệp vượt xa đối thủ. Bạn cần nhiều hơn để tạo nên sự khác biệt vượt trội. Hãy cùng Dũng mở khóa 5 cấp độ lãnh đạo từ tốt đến vĩ đại.

1. 5 cấp độ lãnh đạo từ tốt đến vĩ đại

Lý thuyết 5 cấp độ lãnh đạo được giới thiệu bởi John Maxwell. John là 1 chuyên gia, người huấn luyện hàng đầu trên thế giới. Dựa vào mô hình này, lãnh đạo có thể hiểu được cách thức lập ra một chiến lược phát triển lâu dài cho doanh nghiệp. Từng cấp bậc trong lãnh đạo sẽ được trình bày chi tiết dưới đây.

1.1. Cấp độ 1: Chức vụ (Position)

Chức vụ (Position) là cấp độ đầu tiên của một nhà lãnh đạo. Thông thường, những người này mới đảm nhận vị trí quản lý. Họ không có nhiều kinh nghiệm. Do đó, phong cách lãnh đạo của họ thường khá cứng nhắc. Vì họ chủ yếu tuân theo các quy tắc, chính sách của công ty.

Khi lãnh đạo ở cấp độ này, nhân viên chỉ làm theo yêu cầu của bạn vì thứ bậc trong công ty. Người lãnh đạo ở cấp độ này không có nhiều kỹ năng đào tạo. Họ không thể truyền cảm hứng trong quá trình dẫn dắt đội nhóm. Tuy nhiên, để tiến lên cấp bậc lãnh đạo cao hơn bạn hãy thực hiện một số việc sau:

• • Học cách lắng nghe ý kiến và phản hồi của nhân viên để hỗ trợ, giúp đỡ kịp thời.

• • Linh động hơn trong cách chỉ đạo và đưa ra quyết định. Nên làm việc dựa trên tình huống thay vì những quy tắc quá khắt khe.

• • Khen thưởng và tán dương khi nhân sự làm tốt.

1.2. Cấp độ 2: Sự cho phép (Permission)

Cấp độ tiếp theo trong 5 cấp độ lãnh đạo là “Sự cho phép” (Permission). Đây là khi người lãnh đạo đã có sự kết nối nhất định với nhân sự. Vì thế, nhân viên sẽ làm việc trên tinh thần tự nguyện thay vì phục tùng mệnh lệnh.

Tuy nhiên, nếu bạn mắc kẹt lại ở đây. Nhân sự có năng lực và khát vọng phát triển không thỏa mãn. Vì họ thiếu cơ hội chứng minh năng lực. Do đó, hãy dần tiến đến mức độ tiếp theo bằng số thay đổi sau:

• • Thay vì chỉ nhìn vào từng công việc cụ thể. Bạn hãy truyền đạt cho nhân sự về sứ mệnh, tầm nhìn, chiến lược dài hạn.

• • Cho nhân viên từng bước tham gia vào quyết định của công ty như thảo luận về KPI, thời gian hoàn thành.

• • Quản lý thời gian và công việc tốt hơn, tập giao quyền từ công việc nhỏ nhất.

     

 

1.3. Cấp độ 3: Định hướng kết quả (Production)

Nhà lãnh đạo đạt tới cấp độ 3 “Định hướng kết quả” (Production). Họ đã có khả năng tạo động lực cho đội nhóm tương đối tốt. Ở cấp độ này. Họ không đơn giản là người giao và quản lý công việc. Họ truyền cảm hứng để nhân viên muốn làm những điều tốt cho doanh nghiệp. Tại đây, người lãnh đạo giúp nhân sự cùng nhìn về mục tiêu chung nhờ đó tạo ra năng suất cao.

Điểm yếu của cấp độ này là kết quả hay hiệu suất công việc sẽ được ưu tiên. Vì vậy, quản lý chưa thể tập trung phát triển đội ngũ lãnh đạo kế cận. Để làm tốt cấp độ 3 và tiến dần đến cấp độ 4 trong 5 cấp lãnh đạo. Bạn có thể chú ý một số việc sau:

• • Quan tâm nhiều hơn đến mục tiêu phát triển sự nghiệp và năng lực tư duy của nhân sự.

• • Tập quan sát, nhìn nhận và đánh giá khả năng lãnh đạo của nhân sự.

• • Tiếp tục nâng cao kỹ năng và tính kỷ luật bản thân để làm cho mọi người ngưỡng mộ.

     

 

1.4. Cấp độ 4: Phát triển nhân lực (People Development)

Jack Welch – CEO của General Electric nói rằng: “Trước khi bạn trở thành lãnh đạo, thành công là việc phát triển được bản thân. Khi đã trở thành lãnh đạo rồi. Thì thành công là việc bạn phát triển những người khác.” Đây chính là khi bạn bước đến cấp độ 4 trong 5 cấp độ lãnh đạo. Đó là “Phát triển nhân lực” (People Development)

Tuy nhiên, người lãnh đạo phát triển nhân lực theo cảm tính sẽ có hại nhiều hơn là lợi. Bạn sẽ chỉ thực sự tạo ra nhân lực có giá trị khi đào tạo đúng người. Muốn vậy, trước hết người lãnh đạo phải thực sự hiểu mình. Có vậy thì họ tạo ra giá trị cốt lõi phù hợp với bản thân và thị trường. Từ đó, chủ doanh nghiệp mới tìm được những người có cùng hệ giá trị với mình. Qua đó để đào tạo và phát triển.

Nhưng nhà lãnh đạo phải nhớ rằng: Không phải bất cứ nhân viên giỏi sẽ phù hợp để đưa lên chức vụ cao hơn. Trong doanh nghiệp, nhóm nhân viên có khả năng để trở thành lãnh đạo kế nhiệm là những người có tiềm năng phát triển cao và năng suất làm việc cao. Tuy nhiên, ở tiềm năng phát triển cao và năng suất làm việc cao sẽ chia làm bốn loại. Chỉ có một kiểu duy nhất phù hợp để đồng hành. Cũng như tạo giá trị lâu dài cho doanh nghiệp.

Nhóm 1

Tiềm năng phát triển cao, năng suất làm việc cao nhưng trái ngược về hệ giá trị.

Nhóm 2

Tiềm năng phát triển cao, năng suất làm việc cao, sự tương đồng về hệ giá trị thấp.

Nhóm 3

Tiềm năng phát triển cao, năng suất làm việc cao và sự tương đồng về hệ giá trị ở mức trung bình.

Nhóm 4

Tiềm năng phát triển cao, năng suất làm việc cao, sự tương đồng về hệ giá trị cao.

Nhìn vào đặc điểm của từng nhóm. Nhóm 4 là nhóm duy nhất người lãnh đạo nên lựa chọn để đào tạo lên những vị trí cao hơn. Vì nhóm này có khả năng giải quyết công việc hiệu quả. Họ sẵn sàng bước ra khỏi vùng an toàn để chạm đến những cột mốc mới. Đặc biệt, nhóm 4 có cùng tầm nhìn, mục tiêu với doanh nghiệp. Nên họ sẵn sàng gắn bó lâu dài. Đó là lý do, Jim Collin nói rằng: “Tài sản lớn nhất của doanh nghiệp không phải con người mà là người phù hợp.”

1.5. Cấp độ 5: Cá nhân

Cấp độ 5 “Cá nhân” cũng là thứ bậc cao nhất trong 5 cấp độ lãnh đạo. Để chạm tới cột mốc đó, các nhà lãnh đạo phải dành cả đời để tiếp tục học hỏi, xây dựng và cống hiến.

Ở giai đoạn này, những gì họ đã làm tạo nên một nền tảng vững chắc cho tổ chức. Đồng thời, những gì họ đang và sẽ làm trong lai giúp nâng cao danh tiếng doanh nghiệp, đồng thời truyền cảm hứng cho người tài tiếp theo. Bởi như Maxwell đã viết trong cuốn sách của mình: “Những gì bạn làm hàng ngày, theo thời gian, sẽ trở thành di sản của bạn”.

Để những gì bạn làm thực sự trở thành di sản, người lãnh đạo cần liên tục nghiêm khắc lãnh đạo bản thân. Như vậy, bạn mới có thể mang ảnh hưởng tích cực đến đội nhóm của mình. Để lãnh đạo bản thân tốt, có 4 nguyên tắc cần tuân thủ:

Có kỷ luật cao

“Công việc đi trước, con người theo sau”. Nếu người lãnh đạo thất bại trong quản lý bản thân thì không thể lãnh đạo được đội nhóm, kéo theo hàng loạt công việc đi xuống. Vì vậy, yếu tố kỷ luật cần đưa lên hàng đầu, những gì đã đặt ra lãnh đạo phải đi trước làm gương cho nhân sự.

Có tinh thần học tập, sáng tạo liên tục và suốt đời

Khi đạt đến thành công nhất định, lãnh đạo phải đẩy mình ra khỏi vùng an toàn để tiếp tục trau dồi kiến thức. Nếu lãnh đạo ngủ quên trên chiến thắng sẽ khiến doanh nghiệp ngày càng tụt hậu và bị bỏ lại so với đối thủ.

Có thói quen sống tích cực

Lãnh đạo chính là tấm gương cho nhân viên noi theo, lãnh đạo không thể bắt nhân viên làm những điều mình không làm. Hãy rèn cho mình thói quen sống tích cực như đúng hẹn, tôn trọng lẫn nhau, chính trực, công bằng… Qua đó, không chỉ nhân viên dõi theo mà lãnh đạo cũng phát triển bản thân từ bên trong.

Rèn luyện kỹ năng lắng nghe, thấu hiểu, truyền cảm hứng và đào tạo nhân sự

Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với nhân sự thông qua việc lắng nghe và thấu hiểu là yếu tố then chốt giúp lãnh đạo giữ chân người tài. Sau đó, hãy truyền cảm hứng cũng như định hướng đào tạo rõ ràng để họ trở thành người lãnh đạo tiếp nối xuất sắc.

 

2. Lợi ích khi hiểu rõ 5 cấp độ lãnh đạo

Hiểu rõ 5 cấp lãnh đạo của C.Maxwell không chỉ giúp bạn phát triển bản thân mà còn là cánh cửa dẫn đến những lợi ích khác như tạo ra tầm ảnh hưởng mạnh mẽ hay xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp hơn.

Xác định được lộ trình và mục tiêu phát triển cho bản thân

Mô hình của Maxwell giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình phát triển từ một người chỉ đứng ở mức “Chức vụ” lên đến vị trí “Cá nhân”. Qua đó, bạn nhận thức được khía cạnh thiếu sót của bản thân để cải thiện và không ngừng phát triển.

Tạo ra ảnh hưởng tốt trong doanh nghiệp

Hiểu được bản thân đang ở vị trí nào và làm thế nào để hoàn thành tốt nhất ở vị trí đó giúp bạn dần tạo ra kết quả tích cực. Kết hợp với việc nỗ lực để tăng cấp độ giúp bạn thúc đẩy sự phát triển của đội nhóm hiệu quả hơn.

Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp

Khi hiểu được các cấp độ lãnh đạo, bạn có thể tương tác và làm việc với nhân viên một cách hiệu quả hơn, dựa trên sự hiểu biết về những gì họ cần và mong muốn từ một người lãnh đạo. Bên cạnh đó, việc nâng tầm cấp độ lãnh đạo cũng là cơ hội để bạn được tiếp xúc, quen biết những người lãnh đạo cấp cao hơn.

 

 

3. Bí quyết đạt lãnh đạo cấp độ 5 để trở thành nhà lãnh đạo kiệt xuất

Để đạt được cấp độ cao nhất trong 5 cấp độ của Maxwell sẽ đòi hỏi sự nhiều kỹ năng cũng như thời gian để luyện tập nó. Dưới đây là những bí quyết vạch ra con đường dẫn đến cấp độ 5 rõ ràng hơn cho mọi nhà lãnh đạo.

3.1. Xác định phong cách lãnh đạo phù hợp

Lãnh đạo không đơn thuần là kỹ năng bẩm sinh hay cố định mà đó là việc hiểu rõ bản thân và phát triển cho mình phong cách lãnh đạo phù hợp. Phong cách lãnh đạo là hiện thân của tính cách, trình độ và thái độ của bạn.

Hãy lựa chọn phong cách lãnh đạo phù hợp dựa trên tính chất tổ chức, đặc điểm nhân viên và tính cách của lãnh đạo. Nếu không định hình được phong cách lãnh đạo đúng đắn sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả công việc và con đường phát triển nghề nghiệp.

3.2. Văn hóa kỷ luật

Để chạm tới mức độ 5 trong 5 cấp độ lãnh đạo, xây dựng được văn hóa kỷ luật là yếu tố quan trọng. Maxwell cho rằng: “Khi điều tôi làm và điều tôi nói là một, kết quả rất rõ ràng. Khi điều tôi làm và điều tôi nói khác nhau, kết quả luôn nhầm lẫn. Hãy sống đúng với gì mà bạn nói hoặc là không nói gì”.

Một nhà lãnh đạo kiệt xuất phải đặt ra tiêu chuẩn cao cho bản thân và đội nhóm mình dẫn dắt. Xây dựng văn hóa kỷ luật giúp duy trì môi trường làm việc chuyên nghiệp, tập trung vào nhiệm vụ và đạt được hiệu suất tốt hơn.

3.3. Đối diện với sự thật phũ phàng

Có một nghịch lý mà nhà lãnh đạo nào cũng cần vượt qua để dẫn dắt doanh nghiệp bước ra khỏi khó khăn, đó là dám đối diện với sự thật phũ phàng nhưng vẫn phải giữ vững niềm tin chiến thắng.

Một chủ doanh nghiệp cần nhìn trực diện vào những thiếu sót của đội nhóm, khó khăn mình gặp phải để tìm hướng giải quyết. Tuy nhiên, họ không chỉ nhìn vào mặt tiêu cực mà phải luôn tin rằng bản thân có thể tìm được hướng giải quyết và đưa doanh nghiệp đi lên. Việc cân bằng hai yếu tố này rất quan trọng để đưa người lãnh đạo chậm tới cấp độ 5 trong 5 cấp độ lãnh đạo.

3.4. Hiểu rõ khái niệm con nhím

Khái niệm con nhím được tác giả Jim Collin giới thiệu trong cuốn sách “Từ tốt đến vĩ đại”. Đây là khái niệm nhiều nhà lãnh đạo để chạm tới cột mốc cao nhất trong 5 cấp độ lãnh đạo.

Ở khái niệm này, tác giả chỉ ra việc doanh nghiệp chỉ nên tập trung vào một hoặc một vài ngành hàng hiệu quả nhất của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp không nên đi qua nhiều hướng dẫn đến sự lệch lạc so với mục tiêu ban đầu.

Để tìm được đâu là hướng đi tối ưu nhất cho doanh nghiệp, nhà lãnh đạo cần tìm ra điểm giao thoa của 3 vòng tròn cốt yếu sau:

• • Điều bạn đam mê nhất

• • Điều bạn làm giỏi nhất

• • Điều chi phối cỗ máy kinh tế của bạn hay nói cách khác là thứ thị trường cần

Một ví dụ kinh điển của người thành công áp dụng khái niệm con nhím này chính là Steve Jobs. Năm 1997, ông quay lại Apple để cứu công ty khi Apple đang trên bờ vực phá sản. Theo đó, ông đã loại bỏ 70% dòng sản phẩm đi chệch khỏi định hướng của Apple và tập trung vào 4 sản phẩm công nghệ chính là hai máy tính để bàn, và hai thiết bị di động. Quyết định này của ông ngay lập tức đưa Apple từ một công ty sắp sụp đổ trở thành đế chế công nghệ hàng đầu trên thế giới.

3.5. Ứng dụng công nghệ

Cuối cùng, để chạm tới đỉnh cao trong 5 cấp độ lãnh đạo bắt kịp công nghệ hiện đại là yếu tố không thể bỏ qua. Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa quá trình làm việc. Nếu bạn nhanh nhạy trong việc cập nhật công nghệ tân tiến có thể tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp của mình.

4. Lời kết

Trở thành lãnh đạo không phải đích đến. Đó chỉ hành trình phát triển và nâng tầm ảnh hưởng của bản thân. Hy vọng qua bài viết về 5 cấp độ lãnh đạo của Dũng. Bạn đã vẽ cho mình một lộ trình học tập. Hãy cải thiện kỹ năng để chạm đến những mục tiêu xa hơn.